رفلاكس معده

به سايت مركز طب كار- كار و سلامت خوش آمديد.

رفلاکس معده مي‌تواند باعث سرفه، خشن شدن صدا و احساس مزه تلخي در دهان گردد. همچنين اسيد معده مي‌تواند به مري صدمه برساند و عمل بلع را مشکل سازد.

بيماري رفلاکس معده به مري (GERD)‌ که اغلب با ترش کردن معده اشتباه گرفته مي‌شود يکي از اختلالات شايع گوارشي است.
ترش کردن معده ممکن است با خوردن يک تکه پيتزا رخ دهد و شما را اذيت کند در حالي که بيماري رفلاکس معده به مري وقتي رخ مي‌دهد که غذا، محتويات اسيد معده، ترکيبات صفراوي يا عصاره پانکراس به مري برمي‌گردد و اين عارضه بيش از دو نوبت در هفته رخ مي‌دهد. اين ترکيبات اسيدي که به داخل مري وارد مي‌شوند سبب سوزش، التهاب و زخم مي‌شوند که اين فرآيند غيرعادي مي‌تواند منجر به سائيده شدن و نازک شدن جداره مري شود.

علائم ابتلا به رفلاکس معده، گير کردن غذا در مري، التهاب توام با سوزش، حالت تهوع، سرفه‌هاي مزمن، خس خس سينه، علائم شبه آسم و پوسيدگي و فرسايش مياني دندان‌ها هستند. اين مسئله همچنين احتمال ابتلا به سرطان مري را در شما افزايش مي‌دهد. در درمان اين بيماري يافتن منشا اصلي بروز آن، مهمترين گام محسوب مي‌شود. افراد داراي اضافه وزن و مسن به دليل داشتن چربي شکمي بيشتر که عملکرد مري و اسفنکتر مري را دچار اختلال مي‌کند، بيشتر در معرض ابتلا عارضه ي رفلاکس معده هستند. اين چربي‌هاي شکمي عملکرد دريچه اسفنکتر را که از بازگشت اسيد معده به مري جلوگيري مي‌کند مختل مي‌سازد. بسياري عوامل نظير مصرف الکل، نيکوتين، مصرف خوراکي‌هاي حاوي کافئين و غذاهاي پرچرب و پرادويه سبب شل شدن عضلات اسفنکتر مي‌شوند. اما نااميد نشويد.

علل رفلاکس معده

هر فردي چنانچه در مصرف غذاهاي اسيدي زياده روي کند به سوزش سردل دچار ميگردد. به خصوص اگر بلافاصله پس از صرف غذا دراز بکشد، شيء سنگيني را بلند کرده و يا از کمر خم گردد. حفاظت طبيعي بدن در مقابله با رفلاکس و آسيب اسيد معده شامل:1 -نيروي گرانش زمين 2-حرکات دودي شکل مري 3-دريچه اسفنکتر تحتاني مري 4-اثر خنثي کنندگي بزاق دهان ميباشند.

اشکال درعملکرد اسفنکتر تحتاني مري. انقباضات ضعيف و شل شدن غيرعادي و طولاني مدت ترازحد طبيعي اسفنکتر باعث نشت و راهيابي مواد اسيدي معده به مري ميگردد.
اشکال درعملکرد عضلات معده: انقباضات کند معده و به تاخير افتادن تخليه محتويات معده به روده ها ميتواند باعث رفلاکس گردد.
اشکال درعملکرد حرکات دودي شکل مري نيز ميتواند علت رفلاکس باشد.
فتق هياتال:(HIATAL HERNIA) ديافراگم که يک عضله صاف و مسطح است قفسه سينه را از حفره شکم جدا ميسازد. مري در قفسه سينه و معده در حفره شکم واقع گرديده اند.مري براي رسيدن به معده بايستي از قفسه سينه پايين آمده و از يک دهانه واقع در ديافراگم موسوم به هياتوس(HIATUS) عبور کند. برخي اوقات هياتوس دچار کشيدگي شده و بخشي از معده به سمت بالا و قفسه سينه وارد ميگردد و ايجاد فتق مي کند. فتق هياتال باعث جابجا شدن دريچه اسفنکترتحتاني مري(LES) و مختل شدن عملکرد آن ميگردد. قسمتي از ديافراگم که مري را احاطه کرده است هنگام انقباض اسفنکتر، منقبض شده و همراه با آن حين عمل بلع شل ميگردد. در فتق هياتال اين همکاري مختل شده و انقباضات اسفنکتر بدون پشتيبان باقي مي ماند.
بيماري آسم و همچنين مصرف داروهاي ضدالتهاب غير استروئيدي (آسپرين، ايبوپروفن، ناپروکسن) نيز ميتواند باعث رفلاکس و تشديد آن گردند.
پاسخ ايمني بيش از حد: در اين حالت سيستم ايمني به محرکات مري (مواد غذايي) بطور مبالغه آميزي واکنش نشان داده و ايجاد التهاب مي کند.
عامل وراثت نيز در ايجاد رفلاکس معده موثر مي باشد.
مصرف برخي غذاها ميتواند ايجاد رفلاکس و سوزش سر دل کرده و يا آن را تشديد کند:
الکل، چاي، قهوه، نوشابه هاي گازدار و نوشيدنيهاي حاوي کافئين-شکلات-مرکبات(نارنگي، پرتغال، گريپ فروت)-گوجه فرنگي، رب و سس گوجه فرنگي – غذاهاي تند و ادويه دار – غذاهاي پرچرب – نعناع – غذاهاي خشک مانند بادام زميني – پياز و سير-فلفل سياه – سرکه.

نکته: الکل و نوشيدني هاي کافئين دار (قهوه و چاي) باعث شل شدن اسفنکتر تحتاني مري ميگردند.همچنين غذاهاي چرب باعث کند شدن روند هضم و تاخير در تخليه معده ميگردند. همچنين چربيها با افزايش فشار درون معده فشاربيشتري به اسفنکتر ضعيف اعمال مي کنند.

سيگار کشيدن نيز به علت شل کردن و تضعيف اسفنکتر تحتاني مري و افزايش اسيد معده رفلاکس را تشديد مي کند.
شيوه زندگي: مصرف غذاهاي سنگين باعث وارد آمدن فشار مضاعف به اسفنکتر تحتاني مري ميگردد-بلافاصله پس از صرف غذا دراز کشيدن، بلند کردن اجسام سنگين و يا خم شدن زياد از حد نيز به اسفنکتر فشار وارد آورده و باعث رفلاکس و سوزش سردل مي شود.
افزايش توليد اسيد معده به هر علت.
حاملگي به علت فشار رحم به معده ميتواند باعث رفلاکس و يا تشديد آن گردد.
چاقي نيز يک فاکتور ريسک محسوب ميگردد.
يبوست به علت افزايش فشار درون روده و معده نيز باعث رفلاکس و تشديد آن ميگردد.
به تن کردن لباسهاي تنگ و يا سفت بستن کمربند نيز با اعمال فشار بر معده رفلاکس را تشديد مي کند.
کاهش اسيد معده(HYPOCHLOHYDRIA) :فقدان اسيد کافي در معده ميباشد. دريچه اي که معده را به درون روده ها مي گشايد (پيلور) با اسيد معده فعال ميگردد. چنانچه اسيد کافي در معده موجود نباشد، اين دريچه گشوده نشده و محتويات معده به سمت مري راه مي يابند.اسيد اندک معده باز ميتواند به مري آسيب برساند.
افزايش کلسيم بدن(HYPERCALCEMIA) و نشانگان زولينگر-اليسون(ZOLLINGER-ELLISON SYMPTOMS) با افزايش ترشح گاسترين و متعاقب آن افزايش ترشح اسيد معده نيز ميتواند ايجاد رفلاکس و سوزش سر دل کند.
عارضه اسکلرودرما(SCLERODERMA) نيز با مختل کردن انقباضات مري ميتواند باعث رفلاکس گردد.

عوارض رفلاکس معده

زخم ها: هنگامي که پوشش حساس مري به مدت طولاني در معرض اسيد خورنده معده قرار ميگيرد، ملتهب شده و دچار آسيب ميگردد. درمحل التهاب زخمهايي پديد مي آيند که ممکن است به خونريزي شديد منجرگردند. خونريزي ميتواند بصورت استفراغ خون و يا سياه شدن مدفوع تظاهر يابد. التهاب مري نيزعمل بلع را دردناک ميسازد.

تنگ شدن مري(STRICTURES):زخمهاي مري بصورت جاي زخم و يا اسکار(SCAR) التيام مي يابند. به مرور زمان اين جاي زخمها چروکيده شده و باعث باريک شدن حفره داخلي مري ميگردند. در اين حالت عمل بلع دشوار و دردناک گرديده و يا ممکن است غذا در ميان مري گير کند.
علائم بارت مري(BARRETT`S SYMPTOMS): عدم درمان رفلاکس باعث ميگردد تا سلولهاي پوششي مري تغيير شکل داده و پيش سرطاني گردند.در اين حالت پوشش مخاطي روده جايگزين مخاط طبيعي مري ميگردد. در نهايت اين سلولهاي پيش سرطاني، سرطاني گرديده و ايجاد سرطان مري را ميکنند.10 درصد افراد مبتلابه رفلاکس دچار اين عارضه ميگردند.
سرفه و آسم: اعصاب تحتاني مري که توسط اسيد معده تحريک ميگردند ايجاد درد يا سرفه و برخي اوقات باعث حملات آسم ميگردند.
التهاب گلو وحنجره: خشن شدن صدا و گلو درد به علت تحريکات اسيد معده.
التهاب و عفونت ريه ها: چنانچه مواد اسيدي معده به ريه ها راه يابد (به ويژه در هنگام خواب) باعث عفونت ريه ها، ذات الريه، برونشيت و يا آمفيزم ميگردد.

برچسب ها : رفلاكس معده