تاریخچه طب کار 2

مخاطرات شغلی از چه زمانی وجود داشته است؟

به طور یقین میتوان گفت از وقتی انسان از ابزارها و وسایل استفاده می کرده، مخاطرات شغلی نیز وجود داشته است. استفاده از ابزار یکی از معیارهای تمایز پیش انسانها از نخستیان است. شواهد استفاده از ابزارهای دست ساز سنگی به میلیونها سال پیش در آفریقا برمی گردد. در عصر پارینه سنگی، سنگها جدا شده و شکل داده می شدند. کشاورزی در اواخر عصر حجر یعنی دوازده هزار سال پیش از میلاد به وجود آمد. حفاری برای استخراج سنگ آتش زنه به حدود ده هزار سال پیش برمیگردد. معدنکاری نیز احتمالا شش هزار سال پیش آغاز شده است. همزمان با این فعالیتها، مخاطرات شغلی آنها نیز شکل گرفته است.

در دوران پارینه سنگی، شغل اصلی انسان تهیه غذا بوده است. این کار مستلزم مواجهه با حیوانات وحشی بود. آثار هنری به جا مانده از این دوره نشان می دهد کمانداران از انگشتانه و محافظ گلی برای محافظت از آسیب مچ دست استفاده می کرده اند.

در هزار سال پیش از میلاد مسیح، معدنکاری سازماندهی بیشتری یافت و تولید فولاد آموخته شد. این دوره شاهد گسترش سریع مفرغ، نوآوری در سفال لعاب دار و تولید شیشه بوده که هر کدام مخاطرات و مواجهات خود را داشته اند. مواد معدنی مانند سرب، مس و کادمیوم برای لعابهای مورد نیاز سفالگران و جیوه و آرسنیک برای لعابهای مورد نیاز نقاشان به کار گرفته میشده است. برهنگی کامل حین کار تا استفاده از ماسک به عنوان وسایل حفاظت فردی حین کار وجود داشته است.

قطعا در طرحهای عظیم ساختمانی مانند اهرام مصر، آسیبهای شغلی وجود داشته است. پاپیروس مربوط به جراحی ادوین اسمیت که حدود 1700 سال پیش از میلاد نوشته شده، نشاندهنده اولین درمان آسیبهای ناشی از کار است.

پاپیروس ابرز مربوط به 1500 سال پیش از میلاد،  بسیاری از سموم دنیای قدیم را شرح می دهد.

برای اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله "مروری بر تاریخچه طب کار" نوشته دکتر امیرهوشنگ مهرپرور و همکاران مراجعه فرمایید.