به سایت مرکز طب کار، کار و سلامت خوش آمدید.

تعریف

اختلال استرس پس از سانحه که ترجمه عبارتPost Traumatic Stress Disorder  می باشد، نشانگان یا سندرمی است که پس از مشاهده یا تجربه مستقیم یک عامل استرس‌زا و آسیب‌زای شدید روی می‌دهد که می‌تواند به مرگ واقعی یا تهدید به مرگ یا وقوع یک سانحه جدی منجر شود.

اختلال استرس پس از سانحه واکنشی است که انسان‌ها در مقابل رويدادهاي استرس‌زا يا آسيب‌زای شدید از خود نشان مي‌دهند. رويدادهايی که میتوانند به این اختلال منجر شوند، حوادثی همچون سوءاستفاده جنسی، تصادف، جراحت شدید، مورد تهدید قرار گرفتن يا قرباني جنايت ديگري شدن، ربوده شدن، شاهد مرگ ديگري بودن، بلایای طبیعی مانند زلزله، جنگ و…هستند.

بیمار نسبت به این تجربه‌ها احساس ترس و درماندگی می‌کند، اغلب رفتارهای آشفته و حاکی از بی‌قراری بروز می‌دهد و مدام تلاش می‌کند از یادآوری رویداد و سانحه اجتناب کند.

تاریخچه

علائمي شبيه PTSDابتدا در جنگ‌هاي داخلي آمريكا توصيف شد و به نام «سندرم قلب سرباز» مطرح گردید. علت نام‌گذاري آن بود كه علائم قلبي كه ناشي از فعاليت زياد سيستم خودكار بدن بود، در آن زياد ديده مي‌شد. جاكوب‌ داكوستا هم در سال 1871 آن را "قلب تحريك‌پذير" ناميد. در سالهاي 1901-1900 نوروز آسيب‌زاد به آن اطلاق شد و در جنگ اول جهاني شوك ناشي از تركش و قلب سرباز نام گرفت. چون تصور مي‌شد كه سندرم مزبور به دليل آسيب‌ مغزي ناشي از انفجار گلوله‌هاي توپ به وجود مي‌آيد. در جنگ دوم جهاني هم اصطلاحات نوروز جنگ و خستگي از عمليات استفاده شد. و سرانجام در جنگ آمريكا عليه ويتنام مفهومPTSD شكل گرفت.

    

علائم اصلی

علائمPTSD اغلب ظرف سه ماه پس از رویداد آسیب زا آغاز خواهد شد. با این حال، در برخی موارد بیماری تا چند سال بعد شروع نمی شود؛ افراد مبتلا PTSDسه نوع مشكل یا علامت اساسي نشان مي‌دهند:

۱)‌ تجربه مجدد خاطره رویداد آسیب زا، فلش بک و کابوس.

۲) اجتناب از يادآوري اتفاقي كه روي داده است، کرختی و بی تفاوتی.

۳) گوش به زنگی.

علائم PTSDدر محیط کار

افراد مبتلا به این وضعیت، ممکن است نشانه های مختلفی را در محل کار از خود بروز دهند. برخی از شایع ترین این نشانه ها عبارتند از:

    مشکلات حافظه و دشواری در به خاطر سپردن اطلاعات

    عدم تمرکز در انجام وظایف
    ترس و اضطراب
    مشکلات فیزیکی
    روابط ضعیف با همکاران
    واکنش بی دلیل نسبت به موقعیت هایی که خاطرات آنها را زنده می کند
    عدم حضور در محل کار
    مشکل در بیدار ماندن
    حملات اضطراب و ترس ناگهانی

درمان

هدف از درمانPTSD کاهش نشانه‌های جسمانی و احساسی، جهت بهبود عملکرد روزانه و کمک به فرد برای مقابله با وقایع آغاز کننده این اختلال است. درمانPTSD ممکن است شامل روان درمانی، دارو درمانی یا هر دو باشد.

روان درمانی

درمان شناختی-رفتاری، مواجهه سازی، روانکاوی، خانواده درمانی، گروه درمانی، پردازش مجدد و حساسیت زدایی با حرکات چشم(EMDR) .

درمانهای دارویی

قرص های ضد افسردگیSSRI باعث کاهش شدت علائمPTSD می شوند و در رفع علائم افسردگی که به طور همزمان با اضطراب حضور دارند، موثر واقع میشوند. از سوی دیگر داروهای ضد اضطراب هم همزمان باید استفاده شوند.

تهیه کننده: سرکار خانم روراست کارشناس روانشناسی مرکز طب کار- کار و سلامت