به سایت مرکز  طب کار - کار و سلامت خوش آمدید.

یکی از عوارض شغلی که در بسیاری از مشاغل دیده می شود عوارض پوستی است. این عوارض با علائمی مثل قرمزی و خارش و التهاب شروع شده و مراحل پیشرفته می تواند سبب ترک و شکاف در پوست شود. عامل ایجاد این عوارض تماس پوست با مواد شیمیایی مختلف نظیر اپوکسی، رزین، تینر و... است که در صنایع مختلفی از جمله صنایع شیمیایی و پتروشیمی ممکن است به وجود آید.

این عوارض در اکثر مواقع در دست ها و بازوها ایجاد می شوند ولی گاهی می تواند کل بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

از طرف دیگر اگر عوارض پوستی سریعاً تشخیص داده شوند و احتیاط کافی در مورد آن ها به کار گرفته شود اکثر افراد بهبود خواهند یافت ولی به هر حال برخی از آن ها ممکن است در تمام عمر فرد را گرفتار کند.

عوارض پوستی در محیط کار چگونه ایجاد می شوند؟

عوارض پوستی از تماس پوست با مواد مشخصی در حین کار ایجاد می شوند. به همین دلیل گاهی این عوارض را عوارض پوستی ناشی از کار یا "درماتیت های شغلی" می نامند. این عوارض مسری نیستند بنابراین از طریق دست دادن و... به افراد دیگر منتقل نمی شوند. برخی از مواد شیمیایی در روزهای اول کاری سبب ایجاد عوارض پوستی می شوند، ولی در مورد برخی از مواد شیمیایی بروز عوارض پوستی ممکن است به هفته ها، ماه ها و یا سال ها وقت نیاز داشته باشد.

عوارض پوستی معمولاً دست ها و ساعدها را که محل تماس مواد شیمیایی با پوست هستند مبتلا می کند ولی ممکن است از طریق تماس با گرد و غبار یا فیوم های مواد شیمیایی در صورت، گردن یا قفسه سینه ظاهر شوند.

این عوارض می توانند زندگی اجتماعی و خانوادگی فرد را تحت تاأثیر قرار دهند. گاهی ممکن است آنقدر شدید شوند که ظاهر فرد را تغییر دهد و سبب شوند فرد مدت زیادی از کارش دور باشد و یا حتی شغلش را به طور کامل عوض کند، چرا که در این شرایط تماس خیلی جزئی با مواد شیمیایی می تواند سبب پیدایش دوباره عوارض پوستی شود.

 بنابراین بهترین راه ممکن برای پیشگیری از بروز عوارض پوستی و محافظت از پوست در محیط کار رعایت اصول بهداشت حرفه ای در هنگام کار با مواد شیمیایی است.

محافظت از پوست در محیط کار

برای پیشگیری از بروز عوارض پوستی باید به موارد زیر توجه داشت:

1-   از ترکیب و اثرات زیان آور مواد شیمیایی که با آنها کار می کنید آگاهی پیدا کنید. برای این کار برچسب مواد شیمیایی رابخوانید یا به برگه های اطلاعات ایمنی و بهداشتی مواد شیمیای(MSDS) مراجعه و در آن ها به دنبال عباراتی چون ممکن است سبب حساسیت پوستی شود و یا " محرک برای پوست " باشید. ولی توجه داشته باشید موادی وجود دارند که ممکن است سبب ایجاد عوارض پوستی در افراد خاصی شوند ولی بر روی برچسب آن ذکر نشده باشد مثل شامپوها و یرخی مواد پاک کننده.

2-      بررسی کنید که آیا می توان از ماده ای استفاده کرد که ایمن تر بوده و تماس با آن عوارض پوستی در پی نداشته باشد؟

3-   بررسی کنید که آیا می توان کار را به نحو ایمن تری انجام داد تا سبب ایجاد عوارض پوستی نشود؟ مثلا       گاهی اوقات می توان از طریق خودکار کردن فرآیند تولید، تماس پوستی را متوقف کرد و یا اگر ماده ایجاد کننده عوارض پوستی  گرد و غبار است به کارگیری تهویه مکنده موضعی موثر خواهد بود.

در برخی از شرایط نمی توان کاری برای حذف تماس پوستی انجام داد ولی راهکارهایی برای محافظت پوست وجود دارد که باید همواره به آنها توجه داشته باشید:

·     حتی الامکان از تماس پوستی با مواد شیمیایی خودداری کنید و بدون استفاده از دستکش، پیش بند و دیگر لباس های حفاظتی با مواد شیمیایی کار کنید.

·         لباس های کار خود را هر روز تعویض کرده و آن ها را مرتباً بشویید.

·         از شستن پوست خود با حلال هایی مثل بنزین، تینر و دیگر حلال های شیمیایی خودداری کنید.

·         در محیط کار از خوردن، آشامیدن و سیگار کشیدن خودداری کنید.

·         در انتهای شیفت کاری و قبل از ترک محل کار حتماً دوش بگیرید.

·         پوستتان را همیشه تمیز و پاکیزه نگه دارید.

·         محل کار خود (شامل تجهیزات، ماشین آلات و...) را تمیز نگه دارید.

·     قبل و بعد از کار با مواد شیمیایی از کرم مرطوب کننده استفاده کنید. این کار باعث می شود چربی های پوست که در اثر تماس با حلال های شیمیایی و یا مواد شوینده از دست رفته اند جایگزین شوند.

·     اگر شرایط کاری تان طوری است که با مواد شیمیایی به شکل مایع، فیوم و یا غبارات در تماس هستید از شیلدهای حفاظتی یا ماسک های تمام صورت استفاده کنید.

·         در معاینات شغلی دوره ای فعالانه شرکت کنید و مشکلات پوستی خود را با پزشک طب کار در میان بگذارید.

·     اگر در اثر تماس با مواد شیمیایی دچار عوارض پوستی شدید آن را مخفی نکنید. بلکه آن را با کارشناسانHSE  و پزشکان طب کار در میان بگذارید، در بسیاری موارد اگر این عوارض زود تشخیص داده شوند قابل درمان خواهند بود.

·         از دستورالعمل های کاری و روش های کاری استاندارد برای انجام کارتان استفاده کنید.

•      عدم استخدام كارگراني كه حساسيت پوستي دارند
•      دوره‌اي بودن اشتغال در پست‌هاي خطرناك با مواد شيميايي
•       تعويض مواد شيميايي خطرناك با مواد بي‌ضرر
•      مكانيكي كردن كارها و اجتناب از دست زدن به مواد مضر و محرك
•      شستشو و نظافت مرتب كارگاه
•      استفاده از دست‌شويي و دوش و مواد پاك‌كننده توسط كارگران
•      مجهز كردن كارگران به دستكش و لباس حفاظتي مناسب
•     اجتناب از ايجاد پست‌هاي خطرناك در محيط‌هاي گرم و سرد.
•      استفاده از سيستم‌هاي كاملاً بسته
•     تهويه مناسب